بسیار پیش آمده که با بروز بحران های مختلف از جمله زلزله، رکود ، جنگ و غیره شرکتها دست به تعدیل نیرو بزنند. این موضوع پدیده ای است که به دلیل عدم وجود استراتژی و برنامه مفید رخ می دهد. در این اپیزود به این موضوع را بررسی خواهیم کرد که چرا به دلیل بی برنامگی با استفاده از بهانه بحران اقدام به تعدیل نیرو می کنیم.

فرصتی برای پنهان کاری

وقتی بحرانی پدیدار می شود، بسیاری از مدیران و سازمان ها به جای اینکه ریشه های اصلی آن را جستجو و تحلیل کنند، به سرعت به دنبال یک «مقصر بیرونی» می گردند. در چنین شرایطی، بحران به یک سپر محکم تبدیل می شود که پشت آن می توان تمام اشتباهات مدیریتی، تصمیمات نادرست و نبود برنامه ریزی استراتژیک را پنهان کرد.

برای مثال، یک شرکت ممکن است در پی یک بحران اقتصادی، به تعدیل گسترده نیروها بپردازد. در حالی که ممکن است بخش عمده ای از این مشکل، ناشی از عدم سرمایه گذاری درست، بی توجهی به نوآوری یا مدیریت ضعیف منابع مالی در سال های گذشته بوده باشد. در این شرایط، مدیران با فریاد «بحران» و «ضرورت حفظ بقا»، مسئولیت خود را در قبال وضعیت پیش آمده نادیده می گیرند و پیامدهای آن را بر دوش کارکنان و جامعه می اندازند.

این پدیده تنها به سازمان ها محدود نمی شود؛ در مقیاس های بزرگ تر، جوامع نیز ممکن است از بحران ها برای توجیه ناتوانی های خود استفاده کنند. بحران ها می توانند بهانه ای برای عدم اجرای اصلاحات لازم، عدم شفافیت و کاهش پاسخگویی شوند. در چنین فضایی، هر گونه انتقاد به عملکرد گذشته با این پاسخ روبه رو می شود که «این شرایط بحرانی است و فرصت پرداختن به این مسائل را نداریم».

نشانه های استفاده ابزاری از بحران

چگونه می توانیم تشخیص دهیم که بحران به ابزاری برای پنهان کردن بی برنامگی تبدیل شده است؟

عدم پاسخگویی و شفافیت

در شرایطی که بحران به عنوان سرپوش استفاده می شود، معمولاً توضیحات دقیق و شفافی درباره علت اصلی وضعیت ارائه نمی شود. به جای آن، توضیحات کلی و مبهم به کارکنان ارائه می شود که «شرایط سخت است» و «باید با آن کنار آمد».

عدم ارائه راه حل های درازمدت

در این شرایط، تمرکز اصلی بر حل مشکلات کوتاه مدت است و هیچ برنامه مشخصی برای پیشگیری از تکرار بحران یا ایجاد تغییرات ساختاری ارائه نمی شود. به جای درمان ریشه بیماری، فقط به تسکین علائم می پردازیم.

تصمیمات ناگهانی و بدون مشاوره

بسیاری از تصمیمات مهم، از جمله تعدیل نیروها یا کاهش هزینه ها، بدون هیچ گونه مشورت با متخصصان یا مشاورین مدیریت اتخاذ می شوند. این تصمیمات معمولاً از بالا به پایین دیکته شده و فضای مشارکت را از بین می برند.

پیامدهای استفاده ابزاری از بحران

استفاده از بحران به عنوان بهانه، می تواند پیامدهای بسیار مخربی داشته باشد.

کاهش اعتماد سایر اعضای سازمان

با گذشت زمان، مردم و کارکنان متوجه می شوند که بحران ها تنها بهانه ای برای پوشاندن ضعف های مدیریتی بوده اند. این امر منجر به کاهش شدید اعتماد به مدیران و سازمان می شود.

تکرار بحران ها

وقتی ریشه های اصلی مشکلات شناسایی و حل نشوند، بحران ها بارها و بارها تکرار خواهند شد. در نتیجه، سازمان یا جامعه در یک چرخه معیوب گرفتار می شود.

از دست رفتن سرمایه های انسانی و مالی

تصمیمات عجولانه و غیرمستدل در زمان بحران، می تواند منجر به خروج نیروهای متخصص، هدر رفتن سرمایه های مالی و در نهایت، نابودی پتانسیل های رشد و توسعه شود.

جمع بندی نهایی

بحران ها فرصتی برای سنجش توانمندی و کارآمدی هر سیستم مدیریتی هستند. یک مدیریت موفق، بحران را به عنوان یک زنگ خطر جدی تلقی می کند و از آن برای بازنگری در ساختارها، اصلاح روش ها و بهبود برنامه ریزی ها استفاده می نماید. چنین مدیریتی از بحران نمی ترسد، بلکه آن را به فرصتی برای یادگیری و پیشرفت تبدیل می کند.

اما مدیریتی که بحران را تنها بهانه ای برای پوشاندن بی برنامگی و ناتوانی خود می بیند، نه تنها از حل مشکلات اصلی باز می ماند، بلکه با کاهش اعتماد و از دست دادن سرمایه های ارزشمند خود، آینده ای ناپایدار را رقم می زند. ما باید به این درک برسیم که بحران ها واقعیت های تلخ و گریزناپذیری هستند، اما واکنش ما به آن ها، سرنوشت ما را تعیین می کند. باید از فرصت بحران برای ساختن آینده ای بهتر و قوی تر استفاده کنیم و اجازه ندهیم که به بهانه ای برای توجیه ضعف هایمان تبدیل شود.

رادیو مدیروز، فضایی است برای توسعه فردی و مدیریت زندگی و کسب و کار. فرامرز عیب پوش در این اپیزود موضوع تعدیل نیرو ، سرپوشی بر بی برنامگی را مطرح نموده که موضوعی بسیار فراگیر است. شاید کمتر شرکتی وجود داشته باشد که در بحران ها، به فکر تعدیل نیرو نیفتاده باشد. اما فکر به این موضوع و انجام بدون فکر آن، فرسنگها با هم فاصله دارند. شنیدن این اپیزود به همه کارآفرینان و مدیران توصیه می شود.

پادکست مدیروز فضایی است برای مدیریت عمر و زندگی و توسعه فردی و کسب و کار.

راوی:

فرامرز عیب پوش

وبسایت مدیروز:

www.modirooz.com