جرجیس بن بختیشوع؛ پزشک نابغه‌ای از دل تاریخ

جرجیس بن بختیشوع یکی از چهره‌های برجسته تاریخ پزشکی است که در قرن دوم هجری (قرن هشتم میلادی) زندگی می‌کرد. او فرزند بختیشوع اول و عضو خانواده‌ای بود که به مدت بیش از سه قرن، یکی از تأثیرگذارترین خاندان‌های پزشکی جهان اسلام به شمار می‌آمد. خانواده بختیشوع که از مسیحیان نسطوری بودند، مرکز پزشکی جندی‌شاپور را به یکی از پیشرفته‌ترین نهادهای آموزشی و درمانی دوران خود تبدیل کردند.

جرجیس، علاوه بر مهارت‌های بالای درمانی، نویسنده و مترجمی برجسته بود که سهم بزرگی در انتقال دانش پزشکی از یونانی به سریانی و سپس به عربی داشت. او توانست با تألیف کتاب ارزشمند “کناش” نقش کلیدی در توسعه دانش پزشکی ایفا کند. این کتاب که به زبان سریانی نوشته شده بود، بعدها توسط حنین بن اسحاق به عربی ترجمه شد و به عنوان یکی از منابع مهم علمی در مدارس پزشکی جهان اسلام مورد استفاده قرار گرفت.

نقش مدرسه جندی‌شاپور در تاریخ پزشکی

مدرسه جندی‌شاپور، یکی از قدیمی‌ترین مراکز علمی و پزشکی جهان، جایی است که دانش پزشکی و داروسازی از فرهنگ‌های مختلف، از جمله یونانی، هندی، و ایرانی، گرد هم آمدند. این مدرسه نه‌تنها محلی برای آموزش پزشکان و داروسازان بود، بلکه مرکزی برای پژوهش و تألیف کتاب‌های پزشکی نیز محسوب می‌شد. جرجیس بن بختیشوع یکی از مهم‌ترین شخصیت‌های این مدرسه بود که با مدیریت بیمارستان و تدریس دانشجویان، سهمی بزرگ در ارتقای این مرکز علمی داشت.

جرجیس و دربار عباسی

یکی از بخش‌های جذاب زندگی جرجیس، دعوت او به دربار منصور عباسی، خلیفه بزرگ دوران، است. منصور که از بیماری معده رنج می‌برد، از جرجیس درخواست کرد تا به بغداد بیاید و او را درمان کند. هرچند جرجیس ابتدا از این دعوت سر باز زد، اما نهایتاً با اصرار خلیفه و همراهی چند شاگرد برجسته خود به بغداد سفر کرد. او در بغداد نه‌تنها منصور را درمان کرد، بلکه به یکی از مشاوران علمی مورد اعتماد خلیفه تبدیل شد. این ارتباط نزدیک با دربار عباسی، فرصت‌های زیادی برای ترجمه و تألیف آثار علمی فراهم کرد که تأثیر آن تا قرن‌ها بعد در تمدن اسلامی و …